Παράδεισος στη Δύση του Κώστα Γαβρά

Σας παραθέτουμε την κριτική της ταινίας από την εφημερίδα καθημερινή.

http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_qsite1_1_19/02/2009_268035

Παράδεισος στη Δύση *** Μετανάστης έξω από στερεότυπα Ενας ήρωας–σύνθεση γενεών, προθέσεων, σε μια κοινωνία απορροφημένη από τον εαυτό της Της Μαριας Kατσουνακη ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ Σκηνοθεσία: Κώστας Γάβρας Ερμηνεία: Ρικάρντο Σκαμάρτσιο, Ανί Ντιπρέ, Ούλριχ Τουκούρ, Ντίνα Μιχαηλίδου, Αννυ Λούλου, Ιεροκλής Μιχαηλίδης, κ.ά. ΚΡΙΤΙΚΗ. Ονομάζεται Ηλίας και παρότι όλοι όσους συναντάει προσπαθούν να διορθώσουν την προφορά -μήπως Αλίας ή Αλί; - έτσι ώστε το αποτέλεσμα να «ταιριάζει» καλύτερα σε μετανάστη, εκείνος επιμένει. Για τους ανθρώπους με τους οποίους έρχεται σε επαφή, στη διαδρομή του από την Ελλάδα στη Γαλλία, είναι μάλλον μουσουλμάνος, ασφαλώς ξένος, νέος και όμορφος ώστε να γεννά επιθυμίες και πάθη, «άγραφος» ώστε να προβάλλονται πάνω του οι κακές και καλές πλευρές της δυτικής κοινωνίας. Στον Ηλία, ο Κώστας Γαβράς συνοψίζει την άποψή του για τον σύγχρονο κόσμο. Το βλέμμα του πάνω στις αντιφάσεις, τις προκαταλήψεις, τους κινδύνους, του δυτικού Παράδεισου είναι αμείλικτο, παρά τον διακριτικό χειρισμό, το υποδόριο χιούμορ, τη φαινομενικά ανάλαφρη διάθεση. Ο Ηλίας δεν ανταποκρίνεται στο «στερεότυπο» του μετανάστη. Ερχεται από μια χώρα που δε μαθαίνουμε ποτέ και μιλάει -ελάχιστες φράσεις προφέρει- μια γλώσσα άγνωστη. Ο «Παράδεισος στη Δύση» κρύβει ένα βαθύτατο σαρκασμό πίσω από ένα καλογυαλισμένο χαμόγελο. Ο Κ. Γαβράς δοκιμάζει την τεχνική της αφύπνισης χωρίς να διαταράσσει εμφανώς τον εγκατεστημένο εφησυχασμό. Η ταινία είναι πολιτική αλλά όχι με τον τρόπο που ήταν το «Τσεκούρι» ή το «Αμήν». Είναι λιγότερο οξύς, ο στόχος ενίοτε θολώνει, αργεί να «δράσει» στον θεατή. Ομως, από το δεύτερο μέρος και μετά, μόλις ο ήρωας διασχίσει τα ελληνικά σύνορα, η ταινία επιταχύνει, βρίσκει ρυθμό, ανάσα, ενδιαφέρον, καλπάζει σε ένα ευρηματικό, απογειωτικό και ταυτόχρονα ρεαλιστικό φινάλε. Ο σκηνοθέτης ήθελε να αποφύγει το προφανές: το ζόφο, τη σκληρότητα, την περιθωριοποίηση, την εγκατάλειψη. Γι' αυτό και το κεντρικό πρόσωπο, ο μετανάστης, είναι μια σύνθεση γενιών, εποχών, προθέσεων. Ο Ηλίας λειτουργεί σαν σύμβολο. Είναι ευφυής, γοητευτικός, προσαρμόζεται γρήγορα, ξέρει -θέλει- να επιβιώνει. Εχει έναν ηθικό κώδικα απαρέγκλιτο. Η προσβολή της αξιοπρέπειας, η «ηθική του δικαίου», που αποτελεί και τη ραχοκοκαλιά του έργου του Κ. Γαβρά είναι, κι εδώ, συνθήκη σαφής και αδιαπραγμάτευτη. Δίπλα από τον ήρωα παρελαύνει μια κοινωνία απορροφημένη από τον εαυτό της, τα θεμέλιά της τρίζουν παρά τη φαινομενική ευημερία. Τα πτώματα των λαθρομεταναστών στο πολυτελές θέρετρο, η διαρκής παρουσία μιας αόριστης απειλής (ως ελεγκτικού μηχανισμού με στολή ή χωρίς), η σκηνή στο εργοστάσιο με τους Γάλλους και τους λαθρομετανάστες εργαζόμενους, οι ποικίλες σύντομες συναντήσεις στο Παρίσι (σε κάθε διασταύρωση και ένα σχόλιο), ο ξένος ως «σκοτεινός θάλαμος που εμφανίζει τον εαυτό μας» (με τα λόγια του σκηνοθέτη). Και, βέβαια, το όνειρο: με τη μορφή ενός μάγου - ταχυδακτυλουργού. Μήπως «μόνο ένας μάγος μπορεί να σώσει τον κόσμο;» αναρωτιέται ο πορτιέρης στο παρισινό «Λίντο». Η ταινία είναι πυκνή χωρίς να είναι μεγαλόστομη, ανάλαφρη χωρίς να είναι λιποβαρής. Το γέλιο παγώνει ένα βήμα πιο κάτω, η κριτική δεν γίνεται ποτέ καταγγελία. Ο «Παράδεισος στη Δύση» είναι μια έξυπνη ταινία, που υπογραμμίζει χωρίς να διδάσκει. Δηλώνει την ανησυχία ενός σκηνοθέτη, που, παρά τα 76 του χρόνια, δεν έχει σημάδια κόπωσης. Προσπαθεί να μιλήσει για την κοινωνία και την πολιτική με τρόπο άμεσο αλλά όχι τετριμμένο. Από τον Ρικάρντο Σκαμάρτσιο (πρωταγωνιστή) ώς τους καμέο ρόλους, οι ερμηνείες είναι, όλες σχεδόν, υποδειγματικές: σε «διάλογο» μεταξύ τους, με οικονομία και μέτρο.
Σκηνοθεσία:Paul Haggis Παίζουν: Sandra Bullock, Don Cheadle, Matt Dillon, Jennifer Esposito, William Fichtner, Brendan Fraser, Terrence Howard, Ludacris, Thandie Newton, Ryan Phillippe Διάρκεια:100 λεπτά Ένας ρατσιστής αστυνομικός που αντιμετωπίζει προβλήματα με τον άρρωστο πατέρα του, μια κακομαθημένη σύζυγος που προσπαθεί να ξεπεράσει το σοκ μιας ληστείας, ένας αστυνομικός που αναζητάει το χαμένο αδερφό του, ένας Ιρανός μετανάστης που από μια παρεξήγηση θα χάσει το οικογενειακό του μαγαζί είναι μερικοί από τους χαρακτήρες των οποίων οι πορείες και τα όνειρα συγκρούονται στο παρθενικό σκηνοθετικό πόνημα του Paul Haggis, του βραβευμένου με Oscar σεναριογράφου του  «Million Dollar Baby». Παρόλο που το trailer της ταινίας εσκεμμένα και επιμελώς προσπαθεί να το αποκρύψει, το κύριο θέμα του «Crash» είναι ο ρατσισμός και η ξενοφοβία. Ο εχθρός της Αμερικής έρχεται εκ των έσω και είναι ήδη ΑεδώΑ. Η διαφυλετικότητα και οι διαφορετικές νοοτροπίες ανομοιογενών ατόμων που αδυνατούν να συνυπάρξουν μέσα σε μια κοινωνία, η οποία οδηγείται στο τέλος της. Χρησιμοποιώντας άλλοτε το χιούμορ και άλλοτε καταφεύγοντας σε δραματικές λύσεις ο σκηνοθέτης και συν-σεναριογράφος κάνει ένα σχόλιο για τη δυσκολία κατανόησης και συμβίωσης που υπάρχει στην Αμερική των διαφορετικών κουλτουρών και αντιλήψεων. . http://www.cinemanews.gr/v5/movies.php?n=2914 2004 | Έγχρ. | Διάρκεια: 138/ Αγγλική ταινία, σκηνοθεσία Μάικλ Ράντφορντ με τους: Αλ Πατσίνο, Τζέρεμι Άιρονς, Τζόζεφ Φάινς, Λιν Κόλινς Η Βενετία του 16ου αιώνα ακμάζει. Ο μεγαλέμπορος της Βενετίας Αντώνιο δανείζεται χρήματα από τον Εβραίο τοκογλύφο Σάυλοκ για να βοηθήσει το νεαρό και απένταρο φίλο του Μπασάνιο να παντρευτεί την εκλεκτή της καρδιάς του. Ωστόσο, όταν η μέρα της πληρωμής φτάνει και ο έμπορος δεν έχει ξεπληρώσει αφού οι θύελλες έχουν πλήξει τις ναυτιλιακές του επιχειρήσεις. Τότε ο αδίστακτος Σάυλοκ απαιτεί την πληρωμή του, που δεν είναι άλλη από μια λίβρα από τη σάρκα του Αντώνιο. To Merchant Of Venice είναι ένα από τα πιο πολυσυζητημένα και "διφορούμενα" έργα του Shakespeare που μεταφέρεται στον κινηματογράφο σε σκηνοθεσία του Michael Radford (Il Postino). Είναι μια «κωμωδία» με βαθιές κοινωνικές προεκτάσεις και σκοτεινή ατμόσφαιρα, που προκάλεσε την προβληματική αιώνων, κυρίως λόγω του έντονου συναισθήματος αντί-σημιτισμού που εκδηλώνεται στο έργο. Ευτυχώς, ο Radford ξεπέρασε με δεξιοτεχνία αυτό το αγκάθι μένοντας ταυτόχρονα πιστός στο πνεύμα του έργου: στον πρόλογο του φιλμ τοποθετεί χρονικά τα τεκταινόμενα, καταδικάζοντας ολοφάνερα τις αντισημιτικές εκδηλώσεις των ελισαβετιανών χρόνων. Ο Radford ήθελε να δημιουργήσει έναν κινηματογραφικό «Έμπορο» και τα κατάφερε. Με μια έξοχη αναπαράσταση της Βενετίας του 16ου αιώνα, χωρίς να καταφύγει στην «κλασική» πια μεταφορά στη σύγχρονη εποχή, δημιούργησε μια ατμόσφαιρα σκοτεινή και σχεδόν αρρωστημένη, που σε εισάγει αμέσως στο κλίμα του έργου. Τα ομιχλώδη κανάλια και οι μυστηριώδεις βενετσιάνικες μάσκες εποχής κυριαρχούν στα προσεγμένα πλάνα. Ο Jeremy Irons είναι έξοχός στο ρόλο του απελπισμένου εμπόρου, ενώ για πρώτη φορά πέρασε απΑ το μυαλό μας ότι ο Σάυλοκ ίσως τελικά να ήταν Νεοϋορκέζος. Ο Al Pacino είναι λίγο πιο φωνακλάς απΑ όσο χρειάζεται, ωστόσο στέκεται αξιοπρεπώς στο ύψος των περιστάσεων. Από την άλλη, ο νεαρός Fiennes με την Πόρσια- Collins, μάλλον προσπάθησαν να μας θυμίσουν κάτι από την επιτυχία του Shakespeare In Love. Όπως και να Αχει, ο Έμπορος του Radford παραμένει μια πολύ καλή κινηματογραφική καταγραφή ενός έργου κλασικού, με σεβασμό στο πνεύμα και κυρίως στον υπέροχο σεξπηρικό λόγο. Αξίζει τον κόπο! http://www.cinemanews.gr/v5/movies.php?n=2464 Director: Peter Kosminsky Writers: Emily Brontë (novel), Anne Devlin Stars:Juliette Binoche, Ralph Fiennes and Janet McTeer Η ζωή στην κατοικία των Earnshaw κυλάει αργά, ακολουθώντας τους νωχελικούς ρυθμούς της αγγλικής επαρχίας του βορρά. Μια κρύα, χειμωνιάτικη νύχτα, η πόρτα της έπαυλης ανοίγει για να προσφέρει καταφύγιο στον Heathcliff , ένα φτωχό και πεινασμένο αλητάκι από το Λονδίνο. Αρχικά τα παιδιά των Earnshaw δε συμπαθούν το νέο μέλος της οικογένειας όμως με το πέρασμα του χρόνου ένας παράφορος έρωτας θα γεννηθεί ανάμεσα στον Heathcliff που πλέον εντάσσεται στο υπηρετικό προσωπικό και στη νεαρή Catherine Earnshaw (Kaya Scodelario). Όμως τελικά αυτός ο έρωτας θα οδηγήσει σε μια καταιγίδα αβυσσαλέου μίσους. Η βραβευμένη με Oscar (για το μικρού μήκους Wasp το 2003) σκηνοθέτιδα Andrea Arnold («Fish Tank») μεταφέρει για μια ακόμα φορά στον κινηματογράφο το κλασικό μυθιστόρημα της Emily Bronte, "Ανεμοδαρμένα Ύψη". http://www.cinemanews.gr/v5/movies.php?n=8027